Podstawa zmian

9 grudnia 2021 Ministerstwo Klimatu i Środowiska wydało rozporządzenie m. in. w przedmiocie informacji zawartych na rozliczeniach ciepła dla budynku i dla pojedynczego lokalu.

Prezentacja danych dla budynku będzie przedmiotem osobnego posta. W tym poście przedstawię naszą implementację informacji dla lokalu.

Zakres zmian

Rozporządzenie w par. 9 określa 3 przypadki:

• podzielniki ciepła
• ciepłomierze
• brak opomiarowania

W zależności od przypadku różni się zakres informacji, które należy podać razem z rozliczeniem.

Część z tych informacji jest już podawana na obecnych wydrukach:

• RL - wydruk rozliczenia liczników
• RK - wydruk rozliczenia kosztów
• Z - wydruk dokumentu obciążeniowego

Pozostałe informacje wymagają natomiast uzupełnienia.

Przyjęty model obliczeniowy

Rozporządzenie wymaga prezentację i porównywanie okresów potencjalnie rozliczanych różnymi sposobami oraz potencjalnie okresów olicznikowanych i ryczałtowych. Z tego powodu w kalkulacjach nie mogliśmy się oprzeć po prostu na zużyciach liczników.

Przyjęliśmy, że podstawą wyliczenia zużycia będzie faktyczne obciążenie właściciela podzielone przez stawkę za jednostkę licznika (GJ/kWh). W ten sposób możemy łatwo porównać okresy licznikowe i ryczałtowe. Algorytm liczenia tej stawki jest pierwszym parametrem w naszym modelu.

W przypadku braku liczników konieczne jest podanie powierzchni. Algorytm liczenia powierzchni stanowi drugi parametr modelu. Rozporządzenie wymaga tego parametru tylko w przypadku lokali nieopomiarowanych, aczkolwiek sugerujemy podawanie go w każdym przypadku. Mając powierzchnię można wyliczyć średnie zużycie ciepła na m2 lokalu, co umożliwia porównywanie zużyć między lokalami.

W przypadku rozliczania wg podzielników ciepła rozporządzenie wymaga podanie minimalnego i maksymalnego kosztu zakupu ciepła dla lokalu. Wartość tego kosztu zależy bezpośrednio od powierzchni lokalu oraz współczynnika korygującego, który stanowi trzeci parametr modelu. Mając te 2 parametry do obliczenia minimalnego i maksymalnego kosztu potrzebne są graniczne wartości miesięcznego zużycia ciepła na m2 * mc, które stanowią stanowi czwarty i piąty parametr modelu.

Porównanie zużyć między okresami zgodnie z rozporządzeniem powinno uwzględniać odniesienie do temperatury. Algorytm temperatury stanowi szósty parametr modelu. W toku analiz rozporządzenia wysłaliśmy do ministerstwa zapytanie, o jaką temperaturę chodzi. Otrzymaliśmy następującą odpowiedź:

W celu wypełnienia dyspozycji przepisu należy graficznie
przedstawić dostawę ciepła do lokalu w okresie letnim i w okresie
zimowym i uwzględniając strefę klimatyczną, o której mowa w normie
PN-EN 12831:2006. We wskazanej normie uwzględniając zróżnicowanie
geograficzne i rejon kraju, obszar

Polski podzielono na 5 stref projektowych o temperaturze powietrza
zewnętrznego od -16oC (tereny nadmorskie) do -24oC (tereny górskie
i obszar Suwalszczyzny). Co istotne, w okresie letnim nie ma
potrzeby porównywania zużycia ciepła na centralne ogrzewanie,
bowiem uruchamianie centralnego ogrzewania latem jest zbędne, i w
związku z tym nieistotne jest odnoszenie się do obliczeniowej
temperatury dla strefy klimatycznej, w której znajduje się budynek.
Porównanie zużycia ciepła w okresie letnim dotyczy wyłącznie
dostarczonego ciepła na potrzeby przygotowania ciepłej wody
użytkowej. 

Jeżeli uwzględnione w porównywanych okresach zużycia ciepła
parametry, od których niezależne jest to zużycie będą niezmienne,
dyspozycję przepisu należy uznać za wypełnioną.

Norma PN-EN 12831:2006 określa podział Polski na 5 stref klimatycznych

W strefach przyjęte są wg normy następujące temperatury średnioroczne:

Rozporządzenie zakłada różnicowanie temperatur na okres letni i zimowy (we wcześniejszych normach był podział na strefy letnie i zimowe), co nie jest już możliwe wg wskazanej aktualnej normy. W związku z tym, mając dodatkowo na uwadze ostatni punkt odpowiedzi ministerstwa, sugerujemy nie podawać algorytmu temperatury - nie pojawi się wtedy ona na wydrukach.

Szczególne przypadki

Narzędzie do analizy zużyć ciepła może być zastosowane w przypadku wielu budynków w ramach zasobu (należy wtedy zdefiniować parametry na osobno na odpowiednich strukturach).

Narzędzie będzie uwzględniało zmiany właścicieli lokali oraz ewentualne korekty naliczeń.

Jedynie w przypadku wykupu wstecz system nie będzie w stanie podać wcześniejszego okresu do porównana dla nowego właściciela, gdyż taki nowy lokal nie ma historii naliczeń.

Narzędzie do analizy zużyć

Obliczenia przeprowadzone przez system można przeglądać w menu Elementy/Rozliczenia ciepła w zakładce Administracja. Po wyborze grupy liczników, okresu, obciążenia i struktury w której rozliczamy ciepła pojawią się wyliczone dane posortowane wg średniego zużycia.

Po kliknięciu pojedynczego lokalu pokażą się jego zużycia w dotychczasowych okresach rozliczeniowych.

W zakładce Edycja można wprowadzać parametry modelu. Parametry można zmieniać w każdej chwili. Także podawać je do wcześniejszych okresów rozliczeniowych. W ten sposób można zapoznać się z działaniem modelu na podstawie poprzednich rozliczeń.

Wydruki

Dodaliśmy wydruki “Rozliczenia ciepła” do zakładek Dokumenty i Osoby w wydrukach.

Rozporządzenie wymaga porównania z tym samym okresem referencyjnym. Przesunięcie okresu podajemy jako parametr “Okres bazowy - przesunięcie”. W przypadku rozliczeń rocznych będzie to 1, w przypadku półrocznych 2, kwartalnych 4, itd. Jeżeli chcemy pokazać więcej niż 1 okres referencyjny, można zwiększyć parametr “Okres bazowy - liczba”.

Możemy zdecydować czy w przypadku gdy obecny właściciel nabył lokal po okresie referencyjnym czy pokazywać zużycia poprzednich właścicieli czy nie (te informacje nie będą stanowiły danych osobowych poprzednich właścicieli).

Kolumna Średnia na wydruku pokazuje średnią liczbę jednostek na m2 na mc jeżeli jest podana powierzchnia lub średnią liczbę jednostek na mc w przeciwnym wypadku.

Zgodnie z wymogiem rozporządzenia ostatnia kolumna zawiera graficzne porównanie zużyć w poszczególnych okresach jako wykres słupkowy.

Prosimy o sugestie

Rozporządzenie jest nowym tematem i nie ma jeszcze utrwalonej wiedzy operacyjnej o jego działaniu. Ta będzie się pewnie tworzyła przez następne lata. Jesteśmy otwarci na Państwa opinie i sugestie związane z naszą implementacją. Prosimy o kontakt przez mail wsparcia weles@e-adm.pl